Doba obecna w Królestwie Polskim Niemojewski Andrzej
Tak zwana prasa nielegalna była nie historją życia ostatniego czterdziestolecia, ale historją walki różnych publicystów partyjnych.
Więc gdy Biali nawet z Sienkiewiczem na czele zapewniali rząd, że "powstania nie będzie" (List otwarty Polaka do ministra rosyjskiego, str.
18), Czerwoni nietylko w to powstanie wierzyli, ale na sesji, odbytej w Kijowie, zaręczali, że się odbywają "próbne mobilizaje"... A potem w pół roku przyszła mobilizacja rządowa...
i odbyła się bez oporu... Tak, ale już w styczniu dokonała się wielka zmowa powszechna, a w lutym zaczęły padać bomby...
A ponieważ i Biali nie próżnowali, ponieważ składali u stóp tronu, czy u stóp ministrów, memorjały "23", więc każdy miał trochę racji i ci, którzy mówili, że powstania nie
będzie, i ci, którzy je zapowiadali...
A najwięcej racji miał Słowacki, kiedy pisał: "W tych magnatach serce chore" i kiedy przepowiadał, że lud zamieni się w krzak Mojżeszowy, który rozgorzeje błękitnym płomieniem...
Rok 1863 był rokiem przełomu biologicznego Polski. Do tego roku Polska jedna, od tego roku Polska druga.
Do tego roku bohaterskie wysilenia celem "odbudowania" starej rzeczpospolitej polskiej; od tego roku wytężona praca nad "zbudowaniem" Polski nowej.
Do tego roku Polska wyłącznie szlachecka, od tego roku Polska demokratyczna, Polska miejskiej inteligencji, Polska ludu, Polska robotnika.
Uwłaszczenie ludu wiejskiego to brama, przez którą historja ruszyła nowym torem.
Znamy ten fakt, ale nie znamy jego psychologicznych konsekwencji.
Chłop polski zaczął żyć samodzielnie, na własny rachunek materjalny i moralny, stał się z pańszczyźnianego niewolnika dziedzica jego ubogim wprawdzie, ale bądź co bądź
sąsiadem. Dawniej pan myślał za chłopa, odtąd chłop musiał myśleć za siebie samego.
<<Poprzednia 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 32 | 33 | 34 | 35 | 36 | 37 | 38 | 39 | 40 | 41 | 42 | 43 | 44 | 45 | 46 | 47 | 48 | 49 | 50 | 51 | 52 | 53 | 54 | 55 | 56 | 57 | 58 | 59 | 60 | 61 | 62 | 63 | 64 | 65 | 66 | 67 | 68 | 69 | 70 | 71 | 72 | 73 | 74 | 75 | 76 | 77 | 78 | 79 | 80 | 81 | 82 | 83 | 84 | 85 | 86 | 87 | 88 | 89 | 90 | 91 | 92 | 93 Nastepna>>