Doba obecna w Królestwie Polskim Niemojewski Andrzej
Jeżeli było to klęską, że polski chłop przez blisko cztery wieki pozostawał niewolnikiem, to stokroć większą klęską było dla całego narodu, że w ciągu tego czasu żaden
pług myśli nie przeorał jego kory mózgowej.
Rząd dokonał wielkiej rzeczy dla Polski a popełnił największe głupstwo dla siebie.
Prawda, zrazu posiał niezgodę pomiędzy dworem a chałupą, posiał ją ukazem, ustawą gminną, komisarzem włościańskim, sprawą serwitutową.
Ale powoli ukaz począł żółknąć w archiwach, ustawa gminna żyła tylko na papierze, komisarze włościańscy mimo wszelkich wysiłków już roboty dla siebie znaleźć nie mogli a
sprawy serwitutowe utraciły charakter zapalny. Natomiast rząd, usuwając na bok szlachcica, skierował całe odium chłopskie na siebie.
On wstąpił teraz w prawa szlachty, on teraz bił, on głębił, gnębił chłopa i szlachcica; on zaprowadził podatki, pobór rekruta, pobór łapówek, on "świętom kancelaryją"
rządził, on prawosławny, on obcy, on nie szanujący miejscowego obyczaju, on stawiający pomnik Aleksandra II.
"tyłem" do Jasnej Góry, on ciągle drażniący, on ze swoją wojną turecką a wreszcie wojną na Dalekim Wschodzie.
"Lud dla Polski", wołali patrjoci starego typu.
"Lud ma swoje cele" ostrzegł jakiś głos.
Z tego, choćby djalektycznie, da się wyciągnąć jakaś nieznana nam jeszcze bliżej prawda: jeżeli oczywistość nakazuje przyznać, że lud to przecież Polska i jeszcze jaka, to w
takim razie ona Polska Ludowa miałaby "swoje cele" w przeciwstawieniu do polityki polskich patrjotów starego typu.
Tak, Polska Ludowa miała swoje cele, swoje dążenia, "swoją pocztę", jak się jakiś chłop wyraził, swoją "myśl", swój "rachunek", swoją "politykę" jako żywiołu.
Myśmy mieli naszą niepodległość, nasze powstanie, naszą państwowość, naszą literaturę, naszą sztukę, naszą naukę — bez współdziałania mas ludowych.
A lud miał swoją — emigrację.
<<Poprzednia 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 32 | 33 | 34 | 35 | 36 | 37 | 38 | 39 | 40 | 41 | 42 | 43 | 44 | 45 | 46 | 47 | 48 | 49 | 50 | 51 | 52 | 53 | 54 | 55 | 56 | 57 | 58 | 59 | 60 | 61 | 62 | 63 | 64 | 65 | 66 | 67 | 68 | 69 | 70 | 71 | 72 | 73 | 74 | 75 | 76 | 77 | 78 | 79 | 80 | 81 | 82 | 83 | 84 | 85 | 86 | 87 | 88 | 89 | 90 | 91 | 92 | 93 Nastepna>>